Trước tình trạng ngộ độ thực phẩm nghi nhiễm Botulinum toxin dẫn đến tử vong tại TP Thủ Đức, UBND TP HCM ngày 25-5 có văn bản khẩn, chỉ đạo tăng cường các biện pháp ngăn chặn kịp thời các trường hợp ngộ độc thực phẩm trên địa bàn. 

Theo đó, UBND TP HCM giao Sở Y tế chủ trì, phối hợp Ban Quản lý An toàn thực phẩm, các đơn vị liên quan tiếp tục theo dõi, cập nhật diễn biến tình hình các trường hợp ngộ độc thực phẩm nghi nhiễm Botulinum. Đồng thời, tập trung các biện pháp ngăn chặn, tránh để xảy ra việc ngộ độc tương tự trên địa bàn, kịp thời báo cáo kết quả về UBND TP HCM. 

Sở Y tế chỉ đạo các bệnh viện đang điều trị cho các bệnh nhân ngộ độc thực phẩm nghi nhiễm Botulinum theo dõi sát tình trạng người bệnh, tích cực điều trị, đảm bảo an toàn tính mạng cho người bệnh. 

Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP HCM tăng cường xây dựng các tuyến bài viết phân tích cụ thể, dễ hiểu về phòng chống ngộ độc thực phẩm. Qua đó, đẩy mạnh tuyên truyền đến người dân, nâng cao ý thức trách nhiệm đảm bảo an toàn thực phẩm trong việc sản xuất, kinh doanh, sử dụng thực phẩm; không sử dụng các loại thực phẩm không có nhãn mác, không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường kiểm tra, giám sát, quản lý chặt chẽ việc đảm bảo an toàn thực phẩm trên địa bàn, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm về an toàn thực phẩm.

Cùng ngày, tại buổi họp báo định kỳ về tình hình kinh tế – xã hội TP HCM, Chánh Văn phòng Sở Y tế Lê Thiện Huỳnh Như đã thông tin về tình trạng thiếu các loại thuốc hiếm trên địa bàn.

Bà Như cho biết thuốc hiếm là thuốc để phòng, chẩn đoán, điều trị bệnh hiếm gặp hoặc thuốc không sẵn có, ban hành kèm theo Thông tư 26/2019 của Bộ Y tế quy định về danh mục thuốc hiếm.

Theo danh mục này, TP HCM đang thiếu một số thuốc như: thuốc nhỏ mắt Atropin (Bệnh viện Mắt); thuốc uống Acitretin và thuốc viên Dapson phối hợp sắt oxalat (Bệnh viện Da liễu); thuốc tiêm Mitoxantrone và thuốc tiêm Idarubicin, thuốc tiêm Foscarnet trisodium hexahydrate (Bệnh viện Truyền máu Huyết học).

Chánh Văn phòng Sở Y tế Lê Thiện Huỳnh Như thông tin tại buổi họp báo.

“Các thuốc này thiếu trong thời gian dài do không có nhà cung ứng. Để đáp ứng nhu cầu điều trị, bệnh viện đã sử dụng phác đồ thay thế. Khi thay thế bằng các thuốc khác, bệnh nhân phải chi trả giá thuốc cao hoặc không được bảo hiểm y tế thanh toán” – bà Như thông tin.

Ngoài ra, bà Như cho hay thành phố không có sẵn các thuốc cấp cứu như các trường hợp ngộ độc Botulism Antitoxin Heptavalent (BAT) vừa xảy ra.

Đối với một số thuốc hiếm hoặc thuốc phát sinh đột xuất trong các trường hợp cấp cứu, nguồn cung ứng thuốc vẫn là vấn đề nan giải, cần sự phối hợp của nhiều đơn vị liên quan. Đây hầu hết là các thuốc dùng trong trường hợp khẩn cấp, nhu cầu sử dụng ít và không sẵn có ở Việt Nam.

Nguồn cung ứng các thuốc này rất hạn chế do ít công ty sản xuất, nhập khẩu và phân phối, giá trị tiền thuốc cao, nhu cầu sử dụng không thường xuyên. Do đó, Sở Y tế đề xuất cơ chế mua sắm dự trữ thuốc hiếm cấp địa phương hoặc quốc gia bằng nguồn ngân sách nhà nước.

Liên quan các trường hợp ngộ độc BAT, bà Như cho biết ngày 22-5, ngay sau khi tiếp nhận thông tin trên từ TP HCM, Cục Quản lý Dược đã có công văn khẩn cấp gửi đến Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đề nghị hỗ trợ thuốc giải.

Ngày 23-5, WHO đã điều phối và vận chuyển thuốc khẩn cấp dưới sự can thiệp và hỗ trợ của Bộ Y tế. 19 giờ ngày 24-5, 6 lọ thuốc giải độc tố BAT về đến sân bay Tân Sơn Nhất và hoàn tất các thủ tục giao nhận khẩn cấp lúc 21 giờ cùng ngày.

  • Bệnh viện Chợ Rẫy đề nghị nhập thuốc khẩn cấp, cứu bệnh nhân ngộ độc botulium

Như vậy, với nỗ lực của cả hệ thống và sự hỗ trợ kịp thời của WHO, những lọ thuốc hiếm BAT đã về đến các bệnh viện, phục vụ viêc cứu chữa người bệnh.

“Tuy nhiên, đáng tiếc đã có một bệnh nhân do bị biến chứng nặng và quá thời gian chỉ định dùng thuốc giải độc nên đã không qua khỏi” – bà Như cho biết. Bà bày tỏ ngành y tế thành phố mong rằng các lọ thuốc BAT sẽ góp phần cứu chữa cho các bệnh nhân còn lại bị ngộ độc còn trong thời gian chỉ định dùng thuốc giải độc.

Qua các trường hợp trên, ngành y tế TP HCM mong Bộ Y tế sớm có giải pháp về dự trữ thuốc hiếm cho những trường hợp cấp cứu tối khẩn cấp không có thuốc thay thế.

Botulism Antitoxin Heptavalent (BAT) là thuốc gồm hỗn hợp các Globulin miễn dịch phân mảnh, được chỉ định trong điều trị ngộ độc thần kinh gây ra bởi chất độc botulium tuýp A, B, C, D, F hoặc G ở người lớn và trẻ em.

Thuốc được sản xuất bởi nhà sản xuất Emergent Biosolutions Canada Inc., hạn dùng 1-3-2025. Thuốc được bảo quản nghiêm ngặt ở nhiệt độ dưới -15 độ C. Sau khi làm tan băng, thuốc phải bảo quản ở nhiệt độ 2 – 8 độ C cho đến khi sử dụng trong thời hạn 36 tháng.


PHAN ANH