Thật ra, bản chất dự án là rất tốt và cần thiết cho phụ huynh có con em bị chứng tâm thần này. Tuy nhiên, tại sao trên mạng trong những ngày qua lại xảy ra những tranh luận, thậm chí chia rẽ nhau, về dự án thiện nguyện tốt lành này? Không ai phản đối mục đích cuối cùng của dự án là đem lại sự tốt đẹp hơn cho những người mắc chứng bệnh tự kỷ. Vấn đề chỉ gây tranh cãi từ cách triển khai – ít nhất là về cách truyền thông – dự án. Nhiều người dị ứng với những cách làm “từ thiện có điều kiện”. Thực tế thì nhà tài trợ không hề ra điều kiện và tiền tài trợ đã về tới nhóm thực hiện nhưng khi truyền thông thì người ta lại nêu ra yêu cầu “cộng đồng phải đóng góp đủ số lượng chữ A mới mở được gói tài trợ”. Có lẽ ý của bên tổ chức là muốn cộng đồng tham gia có được cái cảm giác là mình đóng góp có giá trị, chính sự đóng góp của mình giúp dự án được triển khai. Nếu vậy thì tiếc cho cách làm. Lẽ ra chỉ nên kêu gọi cộng đồng “chia sẻ đủ số lượng chữ A để thay lời cảm ơn nhà tài trợ”. Ngoài ra, sẽ còn tốt hơn nếu ngoài việc dùng chữ A thể hiện cho bệnh tự kỷ theo tiếng Anh, nhà tổ chức nên dùng cả tiếng Việt “tự kỷ” cho thêm tính phổ cập trong cộng đồng người Việt. Nếu muốn nâng cao nhận thức cho người Việt Nam về bệnh tự kỷ thì không thể chỉ dùng tiếng Anh.

Trong khi đó, sự kiện nóng sốt khác trên mạng là cây “ATM gạo” – một phương thức đầy sáng tạo và mang tính công nghệ để trao tặng gạo và những nhu yếu phẩm khác cho những người khó khăn trong mùa dịch một cách công bằng, tiện lợi và an toàn. Hình thức “ATM gạo” đã nhanh chóng trở thành một phong trào được nhân rộng và được những người hảo tâm tại nhiều địa phương trên cả nước hưởng ứng. Vì muốn cho phương thức này hoàn hảo hơn, cư dân mạng đã phản ứng trước những hình ảnh chen lấn, tranh giành của những người tới nhận quà tại một vài điểm. Tất nhiên, ai cũng hiểu đây là điều không thể tránh khỏi. Nhưng sẽ là sai trái nếu liên hệ nó với yếu tố vùng miền, văn hóa mang tính kỳ thị. Lẽ ra những tình huống xấu xí này không xảy ra hay được hạn chế nếu như người tổ chức có những biện pháp thực hiện tốt hơn, chẳng hạn có người hướng dẫn để bảo đảm sự an toàn tối đa.

Suy cho cùng, làm thiện nguyện, làm việc tốt lành cho cộng đồng cũng cần phải chỉn chu, làm tới nơi tới chốn mới đạt được hiệu ứng tốt.


Phạm Hồng Phước